Βακχεία

Πότε Σεμέλη πότε Αγαύη
κοιμήσου Διόνυσε κουτάβι
στης μήτρας τ’ άγρυπνο σκαφίδι
για να ξυπνήσεις φως και φίδι.

Τότε οι απάνθρωπες μανάδες
θα γίνουν άξαφνα μαινάδες
να κεραυνώσουνε τον Δία
με τ’ ανοιχτά τους τα αιδοία —
πότε Σεμέλη πότε Αγαύη.

Πότε τσακάλι πότε ελάφι
το σπέρμα μ’ αίμα η νύχτα βάφει
κι απ’ του κορμιού τα ορυχεία
ποτάμι χύνεται η βακχεία.

Τότε ασυγκράτητη κι η Βία
του Κράτους γίνεται συμβία
ώσπου κι αυτή με τη σειρά της
να βυθιστεί στα Τάρταρά της —
πότε τσακάλι πότε ελάφι.

Τότε ασυγκράτητη κι η Βία
του Κράτους γίνεται συμβία
ώσπου κι αυτή με τη σειρά της
να βυθιστεί στα Τάρταρά της —
πότε Σεμέλη πότε Αγαύη.

 

 

 

* [Όλα τα τραγούδια page 645]

[From Η ΠΑΓΩΜΕΝΗ ΘΕΑΤΡΙΝΑ: Κύκλος τραγουδιών για τον Γιώργο Μαρίνο. Τη μουσική θα συνέθετε ο Μάνος Χατζιδάκις. See page 641.]

Για τη «Βακχεία» ο Γκάτσος αντλεί στοιχεία από την τραγωδία του Ευριπίδη Βάκχες. Μέσα σ’ ένα εφιαλτικό σκηνικό στήνει πεδία πάλης Καλού και Κακού, τονίζοντας αντίθετες έννοιες όπως: Σεμέλη-Αγαύη, φως-φίδι, τσακάλι-ελάφι, σπέρμα-αίμα. Κλείνοντας, εισάγει τη Βία και τον Κράτο, οι οποίοι βοήθησαν στο δέσιμο του Προμηθέα, και μας κάνει να υποπτευόμαστε μια έμμεση αναφορά στην τραγωδία του Αισχύλου Προμηθέας δεσμώτης. Στη μυθολογία, βέβαια, η Βία και ο Κράτος είναι αδέρφια και αν ο Γκάτσος, μέσα απ’ το ποτάμι της βακχείας, τους μεταμορφώνει σε συζύγους, είναι για να φτάνουν στο αυτί του σύγχρονου ακροατή ως το ζεύγος: η βία και το κράτος.