Χάρτινο το φεγγαράκι
Θα φέρει η θάλασσα πουλιά κι άστρα χρυσά τ’ αγέρι να σου χαϊδεύουν τα μαλλιά να σου φιλούν το χέρι. Χάρτινο το φεγγαράκι ψεύτικη η ακρογιαλιά αν με πίστευες λιγάκι θα ’ταν όλα αληθινά. Δίχως τη δική σου αγάπη γρήγορα περνάει ο καιρός δίχως τη δική σου αγάπη είν’ ο κόσμος πιο μικρός. Χάρτινο το φεγγαράκι ψεύτικη η ακρογιαλιά αν με πίστευες λιγάκι θα ’ταν όλα αληθινά. * [Όλα τα τραγούδια page 13] Από την παράσταση του έργου Λεωφορείον ο Πόθος του Τεννεσσή Ουίλλιαμς, που παρουσίασε το Θέατρο Τέχνης το 1949. [Στην έντυπη έκδοση του τόμου Όλα τα τραγούδια, η υποσημείωση αναφέρει το 1948 ως χρονιά παρουσίασης του έργου Λεωφορείον ο πόθος του Τενεσσή Ουΐλλιαμς. Το σωστό είναι ότι οι στίχοι γράφτηκαν το 1948 κι ότι το έργο παρουσιάστηκε το 1949, λόγω της τεράστιας επιτυχίας και διάρκειας που είχε στο ίδιο θέατρο ο Ματωμένος γάμος του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα στη μετάφραση του Γκάτσου.] Στην παράσταση η Μελίνα Μερκούρη τραγουδούσε: Χάρτινο το φεγγαράκι ψεύτικη η ακρογιαλιά αν με πίστευες λιγάκι όνειρο δεν θα ’ταν πια. Δίχως τη δική σου αγάπη γρήγορα περνάει ο καιρός δίχως τη δική σου αγάπη είν’ ο κόσμος πιο πικρός. Χάρτινο το φεγγαράκι ψεύτικη η ακρογιαλιά αν με πίστευες λιγάκι θα ’ταν όλα αληθινά. Δίχως τη δική σου αγάπη γρήγορα περνάει ο καιρός δίχως τη δική σου αγάπη είν’ ο κόσμος πιο πικρός.
Related Resources
Listen to Nana Mouskouri’s commentary on Χάρτινο το φεγγαράκι given in conversation during the December 8, 2021, event Gatsos in Translation:
Read Agathi Dimitrouka’s essay (in Greek) on this song in Hartis 37 (January 2022): “Η ποίηση στο τραγούδι: Η περίπτωση του Νίκου Γκάτσου.”
La luna es de papel
Pájaros traerá la mar y la brisa estrellas de oro para besarte la mano y acariciarte el cabello.
La lunita es de papel y la playa de mentira. Si me creyeses un poco sería todo de verdad.
Cuando me falta tu amor el tiempo no se detiene. Cuando me falta tu amor el mundo empequeñece.
La lunita es de papel y la playa de mentira. Si me creyeses un poco sería todo de verdad.
Alba Férriz Sánchez & Camila Geijo Islas, University of Málaga, Spain
Listen to this translation as read by Ángela Gentile, poet, Argentina:
Lluna de paper
Portarà ocells la mar I l’airina estreles daurades Per acariciar-te els cabells I per besar-te la mà
La Lluna sembla de paper I la platja de mentida Si em cregueres un poquet Tot de veritat seria
Sense el teu amor El temps no s’atura Sense el teu amor La Terra es torna menuda
La Lluna sembla de paper I la platja de mentida Si em cregueres un poquet Tot de veritat seria
Alba Férriz Sánchez, University of Málaga, Spain
Listen to the translator’s introduction:
Listen to the translator reading this translation:
وَرَقٌ ذا القَمَرُ الصَغير
سَيَأْتي بِالطُيورِ البَحْر وَالهَواءُ بِالنَجَماتِ الذَهَبيّة حَتّى تُداعِبَ شَعْرَك .وَيَدَك لِتُقَبِّلَها
وَرَقٌ ذا القَمَرُ الصَغير وَهذا الشاطِئُ وَهْم لَوْ صَدَّقْتني قَليلاً .لَكانت كُلُّها حَقيقة
يَمُرُّ الوَقْتُ بِدونِ حُبِّك عَسيراً والعالَم بِدونِ .حُبِّك أَصْغَر
وَرَقٌ ذا القَمَرُ الصَغير وَهذا الشاطِئُ وَهْم لَوْ صَدَّقْتني قَليلاً .لَكانَتْ كُلُّها حَقيقة
Roni Bou Saba, University of Athens, Greece
Listen to the translator reading this translation:
To fengàri asce chartì
Enna feri1 i tàlassa puddhìa ce o ànemo krusafègna astèria na kitilìsun2 ta maddhìa na su filìsun ta chèria
To fengàri asce chartì scematàra ta kokka arèna an me piste 'na sprì3 oli alìssia ìane ja sena
'E' s'echi agàpimu fèonta pai o cerò 'e' s' èchi agàpimu pleo' kecci to' kosmo torò
To fengàri asce chartì scematàra ta kokka arèna an me piste 'na lillì oli alìssia ìane ja mena
Manuela Pellegrino, Italy
Listen to the translator’s introduction:
Listen to the translator reading this translation:
Translator’s notes:
1. The tense of the verbs in the first stanza highlights an interesting difference between Griko and SMG. In Griko, in order to indicate the future the present is used together with a temporal adverb; alternatively, ‘enna’ (echo na) is used and followed by the Simple Subjunctive (expanding this way the meaning of obligation, enna feri, lit: it has to bring).
2. In contrast to SMG, in Griko na is always followed by the Simple Subjunctive, also when indicating endurance/repetition.
3. ’Na spirì/spri is used mainly in Zollino; elsewhere alìo is used (SMG: λίγο). ’Na lillì is used in the village of Calimera, in addition to alìo. This is an example of the lexical variation among the Griko-speaking villages.
Luna di carta
Porterà uccelli il mare e stelle d’oro il vento per accarezzarti i capelli per baciarti la mano.
Di carta la luna finta la spiaggia se mi avessi creduto un po’ tutto sarebbe stato vero.
Senza il tuo amore passa in fretta il tempo, senza il tuo amore è più piccolo il mondo.
Di carta la luna finta la spiaggia se mi avessi creduto un po’ tutto sarebbe stato vero.
Maria Rosa Caracausi, Palermo University, Italy